Podpisanie w czwartek 20 grudnia 2012 przez NSZZ Solidarność porozumienia określającego zasady i warunki zwolnień grupowych w Fiat Auto Poland sprawiło, że weszło ono w życie. Tym samym pracownicy, którzy do 31 stycznia 2013 zdecydują się odejść z zakładu za porozumieniem stron mają zagwarantowane dodatkowe odprawy. Nasz związek do końca walczył zarówno o ograniczenie rozmiaru zwolnień, jak również przyjęcie ich jasnych i sprawiedliwych kryteriów.
– Zostaliśmy jednak postawieni przez pracodawcę pod ścianą. Jeżeli tego porozumienia nie podpisałyby wszystkie związki, pracodawca mógłby przeprowadzić redukcje zatrudnienia bez żadnych dodatkowych odpraw. Alternatywa była prosta, albo zwolnienia z odprawami i nagroda świąteczna dla pracowników, albo takie same zwolnienia bez niczego – mówi Wanda Stróżyk, przewodnicząca Solidarności FAP. Wypłacona po podpisaniu porozumienia tegoroczna nagroda z okazji Świąt Bożego Narodzenia wyniosła w FAP 1.900 zł brutto (więcej o świątecznych bonusach czytaj tutaj).
Mimo wszystko udało się także doprowadzić do ograniczenia liczby zwalnianych. Wprawdzie nieznacznego – zgodnie z porozumienia ma ich być 1.450 – ale oznacza to jednak uratowanie pół setki miejsc pracy. Warto przy tym pamiętać, że to właśnie Solidarność stale przypominała, że zmniejszenie wielkości zwolnień grupowych powinno być podstawą konsultacji ze związkami zawodowym. Również nasz związek od początku twardo domagał się wprowadzenia programu dobrowolnych odejść i jednoznacznego określenie wysokości odpraw dla pracowników decydujących się na takie rozwiązanie. Wiadomo już, że będą one wynosić – w zależności od stażu pracy w FAP – od 9 do 18 miesięcznych wynagrodzeń, zgodnie z następującym kluczem:
- do 5 lat pracy – 9-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 5 lat – 10-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 10 lat – 11-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 15 lat – 12-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 20 lat – 13-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 25 lat – 14-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 30 lat – 15-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 35 lat – 17-miesięczne wynagrodzenie
- co najmniej 40 lat – 18-miesięczne wynagrodzenie
Pełne zasady naliczania odpraw czytaj w § 8 porozumienia.
Odprawy w takiej wysokości mają być proponowane (do 18 stycznia 2013) wszystkim pracownikom objętym zamiarem zwolnienia, co jednak nie oznacza, że nie będzie można samodzielnie zgłosić zamiaru skorzystania z tego rozwiązania. Gdy jednak inicjatywa wyjedzie od pracownika konieczna będzie zgoda dyrekcji, gdyż dobrowolne odejścia mają mieć charakter porozumień stron, zawieranych najpóźniej do końca stycznia 2013. Wszystkie dobrowolne odejścia będą jednocześnie automatycznie zmniejszać liczbę przymusowych zwolnień. Maksymalna liczba zwolnień (1.450) obejmuje łącznie wypowiedzenia, jak i porozumienia stron.
Osoby, które nie skorzystają z możliwości odejścia za porozumieniem stron dyrekcja będzie wypowiadała umowy i wówczas przysługiwać im będą jedynie odprawy ustawowe, czyli – zależnie od stażu pracy – w wysokości jedno-, dwu- lub trzymiesięcznego wynagrodzenia ewentualnie powiększonego o kodeksowe odszkodowanie za skrócony okresy wypowiedzenie (maksymalnie dwumiesięczne wynagrodzenie). Porozumienie zakłada bowiem możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia.
Możliwość przymusowego zwalniania przez dyrekcję budziła podczas negocjacji największy sprzeciw Solidarności. Domagaliśmy się bowiem, aby redukcja zatrudnienia opierała się w całości na dobrowolnych odejściach. Niestety bezskutecznie. Jednak w porozumieniu znalazły się niektóre propozycje naszego związku dotyczące ochrony przed planowanymi zwolnieniami grupowymi – nie obejmą one najstarszych pracowników (urodzonych do 31 grudnia 1957), współmałżonków osób trwale bezrobotnych (bez prawa do zasiłku), rodziców samotnie wychowujących samotnie dzieci lub mających ich co najmniej czwórkę. Przyjęto również zasadę, że w przypadku rodzin zwolnienie grupowe może objąć tylko jednego współmałżonka. Te wszystkie indywidualne przypadki ma rozpatrywać komisja wspólna, w której składzie zasiadać będzie Wanda Stróżyk, przewodnicząca MOZ NSZZ Solidarność FAP.
Jednocześnie zwalniani grupowo pracownicy, którzy do końca 2013 mieli nabyć uprawnienia do wypłaty nagrody jubileuszowej mają zagwarantowaną jej wypłatę niezależnie od daty rozstania się z zakładem. Jest to identyczne rozwiązanie, jak obowiązujące przechodzących na emerytury i renty, którym na podstawie ppkt 2.5 Załącznika Nr 6 Zakładowego Układu Zbiorowego FAP wypłacane są jubileusze, gdy do nabycia do nich prawa brakuje odchodzącym z zakładu mniej niż 12 miesięcy.
Niewątpliwą stratą dla pracowników jest natomiast, że w porozumieniu nie uwzględniono wniosków naszego związku dotyczącego opracowania przeliczanych na punkty kompleksowych kryteriów zwolnień. Mają się one generalnie opierać na ocenie świadczonej pracy za 2011, zgodnie ze szczegółowymi zasadami określonymi w § 3 porozumienia (czytaj tutaj). Jeszcze podczas ostatniej rundy konsultacji Solidarność zgłosiła kilkanaście poprawek, w tym wiele doprecyzowujących zapisy dotyczące kryteriów i zasad zwolnień.
Warto przy tym podkreślić dyrekcja w kilku miejscach porozumienia zastrzega sobie możliwość niezwalniania osób z niskimi ocenami, gdy wymagać tego będzie „potrzeba zabezpieczenia normalnego toku pracy zakładu” oraz „odtworzenie stanu zatrudnienia i pozycji ekonomicznej spółki po poprawie koniunktury”. Dopiero kryterium dodatkowym ma być ocena pracy we wcześniejszych latach (nasza propozycja przewidywała, że brane pod uwagę będą oceny z dziesięciu lat lub całego okresu zatrudnienia, jeśli jest krótszy) oraz „przydatność pracownika do obsady stanowiska po dokonanej redukcji”.
Należy przy tym podkreślić, że każdy kto, został zwolniony – nie dotyczy to jednak osób, które podpiszą porozumienia stron – ma prawo odwoływać się od tej decyzji do sądu pracy. Jeśli jest członkiem związku, będzie miał zapewnione bezpłatne wsparcie prawnika. Dodatkowo na początku stycznia 2013 międzyzakładowa Solidarność FAP uruchamia specjalny telefon dla zagrożonych zwolnieniami, który będzie czynny we wszystkie dni tygodnia. Należy pamiętać, że zarówno przewidziane w porozumieniu terminy składania odwołań w sprawach indywidualnych, jak i pozwów do sądu pracy są krótkie, siedmiodniowe, wliczając w to soboty, niedziele oraz święta. Dlatego jednocześnie zwracamy się o niezwłoczny kontakt do wszystkich członków związku, którzy dostaną propozycję rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron lub którym zostaną wręczone wypowiedzenia.
(rd)
Porozumienie FAP ws. zwolnień grupowych (2.13 MB)
