Wzrost ustawowej płacy minimalnej od 1 stycznia 2015 do 1.750 zł miesięcznie spowoduje, że jednocześnie zwiększają się kwoty m.in. dodatku nocnego, minimalna podstawa wymiaru wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz kwot wolnych od potrąceń.
Jednak równocześnie z tych 1.750 zł brutto pracownicy dostaną tylko 1.286,16 zł „na rękę” – reszta zasili kasy ZUS, NFZ i urzędu skarbowego. W tym roku było to 1.237,20 zł (1.680 zł brutto), czyli osoby mająca najniższą stawkę wynagrodzenia od stycznia realnie zarobią więcej o niecałe pół stówki (dokładnie 48,96 zł) niż obecnie.
Razem ze wzrostem najniższego wynagrodzenia od początku 2015 jednocześnie automatycznie wzrosną wskaźniki oraz wysokość świadczeń przysługujących zatrudnionym, powiązanych właśnie z ustawowym minimum. Jednym z nich jest dodatek za pracę w porze nocnej, wynoszący zgodnie z Kodeksem Pracy 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia. Zatem jako, że dni roboczych w miesiącu – w zależności od układu kalendarza jest – od 19 do 23, a tym samym godzin od 152 do 184 (średnio 168), dodatek nocny w 2015 będzie się wahać od 1,90 zł do 2,30 zł za godzinę (średnio 2,08 zł). Stawki kodeksowe będą obowiązywać również w FAP, gdyż będą wyższe od poziomu określonego w układzie zbiorowym (1,75 zł za godzinę). Zgodnie bowiem z Kodeksu Pracy zapisy układu zbiorowego nie mogą być bowiem mniej korzystne dla pracowników od przepisów powszechnie obowiązującego prawa pracy.
Minimalne wynagrodzenie jest też podstawą do wyznaczenia maksymalnej odprawy wypłacanej w przypadku zwolnień grupowych, która w 2015 wzrośnie z 25.200 zł do 26.250 zł.
Od 1 stycznia 2015 wzrosła również minimalna podstawa wymiaru wynagrodzenia i zasiłku chorobowego (pierwszy płaci pracodawca, drugi ZUS). W przypadku osób zatrudnionych na cały etat wysokość podstawy chorobowego nie będzie mogła być niższa niż 1.510,07 zł (1.750 zł minus składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika, wynoszące 13,71 proc. wynagrodzenia). Do poziomu 1.750 zł wzrasta także minimalne odszkodowania za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, mobbing lub dyskryminację (może być wyższe, i najczęściej jest) oraz wynagrodzenia za czas gotowości do pracy i przestój, czyli najniższe postojowe.
Wzrost płacy minimalnej odczują także ci wszyscy pracownicy, na których wynagrodzeniach „siedzi komornik”, gdyż zwiększa się kwota wolna od potrąceń. W przypadku potrąceń niealimentacyjnych (np. rat kredytów) będzie to 1.286,16 zł (100 proc. minimalnego wynagrodzenia), kar pieniężnych 1.157,54 zł (90 proc.), natomiast w przypadkupotrąceń zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi 964,62 zł (75 proc.). Nie wolno przy tym zapominać, że wszystkie powyższe potrącenia nie mogą przekraczać połowy wypłaty netto (na rękę, podatki i składki ZUS naliczane są w pierwszej kolejności), zaś potrącenia alimentacyjne trzech piątych wynagrodzenia.
Minimalne wynagrodzenie w Polsce jest podnoszone co roku co najmniej o wskaźnik inflacji oraz o dwie trzecie realnego wzrostu gospodarczego, jeśli płaca minimalna jest niższa od połowy wysokości średniej krajowej – ustalenie wynagrodzenia minimalnego na takim właśnie poziomie od lat domaga się NSZZ Solidarność (więcej czytaj tutaj). Wzrost minimalnej płacy może – i wręcz powinien być – wyższy i dlatego szefowie trzech największych centrali związkowych (NSZZ Solidarność, OPZZ, Forum ZZ) zaproponowali, aby płaca minimalna wzrosła w 2015 nie mniej niż o 7 proc., czyli do poziomu 1.797 zł miesięcznie – o 47 zł więcej, niż zaoferował rząd. Związki zawodowe argumentowały swoją propozycję wyższym niż przewidywany poziomem wzrostu gospodarczego oraz wskaźnikiem PKB, który wyniósł więcej niż 3 proc.
Warto przy tym pamiętać, że wzrost płacy minimalnej następuje z mocy prawa, zatem automatycznie podnosi wynagrodzenia pracowników z najniższymi uposażeniami. Tym samym nie ma potrzeby zmieniania (np. aneksami) ich umów o pracę.
Co ciekawe minimalna płaca ma wpływ nie tylko na wysokość płac pracowniczych. Wraz z jej wzrostem podniesione zostaną również kary za brak aktualnego ubezpieczenia OC pojazdu. – Brak tego ubezpieczenia dla auta osobowego oznacza po zmianach karę w wysokości maksymalnie 3,5 tys. zł, a ciężarówki 5.250 zł – wyjaśnia Aleksandra Biały z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Podniesienie płacy minimalnej skutkuje też wzrostem kar za wykroczenia i przestępstwa z kodeksu karnego skarbowego. Przykładowo, maksymalna grzywna za wykroczenie skarbowe w 2015 wyniesie 35 tys. zł
(zz)
