Nabożeństwem w kościele pod wezwaniem Jezusa Chrystusa Odkupiciela Człowieka w Bielsku-Białej (osiedle Karpackie), które odbędzie się w niedziele 19 stycznia 2014 o godz. 12 upamiętniona zostanie 20. rocznica nagłej śmierci Jan Frączka w czasie stanu wojennego aktywnego działacza podziemnej Solidarności, a w latach 1989-94 przewodniczącego NSZZ Solidarność FAP (do 1992 – FSM).
Jan Frączek urodził się w styczniu 1955 w Kamionce Wielkiej koło Nowego Sącza. Pracę w ówczesnej bielskiej Fabryce Samochodów Małolitrażowych rozpoczął w 1974, bezpośrednio po ukończeniu nauki w Zasadniczej Szkole Samochodowej w Nowym Sączu. Pracował na wydziale montażu Syreny, w hali obecnie zajmowanej przez Avio Aero. Po sąsiedzku, w tej samej hali, znajdował się wydział montażu głównego (słynne wtedy WP14), na którym już w lipca 1980 doszło do pierwszego w historii FSM strajku włoskiego, który główny dyspozytor FSM zarejestrował jako przestoje produkcji z powodu braku resorów.
We wrześniu 1980 Jan Frączek został członkiem Solidarności, której pozostał wierny aż do śmierci. Rok później został wybrany członkiem Komisji Wydziałowej NSZZ Solidarność, a po wprowadzeniu stanu wojennego aktywnie włączył się w działalność konspiracyjnych struktur podziemnej Solidarności. Był m.in. członkiem władz Regionalnej Komisji Wykonawczej (RKW) Trzeci Szereg Solidarności Podbeskidzie, współorganizatorem Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność w FSM, od 1982 jednym z drukarzy podziemnego pisma „Informator NSZZ Solidarność przy Fabryce Samochodów Małolitrażowych”.
Zatrzymany przez komunistyczną bezpiekę w maju 1982, otrzymał decyzję o internowaniu z którego został zwolniony z powodu choroby (zaawansowana cukrzyca). Ponownie aresztowany 20 kwietnia 1983 pod zarzutem kierowania RKW Trzeci Szereg Solidarności. Jednak z braku dowodów winy – co świadczy o wysokim stopniu zakonspirowania podziemnych struktur związkowych – zwolniony w następnym miesiącu.
Mimo aresztowań i nękania przez Służbę Bezpieczeństwa, przez którą był rozpracowywany do 12 października 1989 – czyli jeszcze długo po okrągłym stole, a nawet powstaniu rządu Tadeusza Mazowieckiego (!) – Jan Frączek nie zrezygnował z działalności związkowej. Był, organizatorem kolportażu prasy związkowej, m.in. „Solidarności Podbeskidzia”, zbierania składek, członkiem ścisłego kierownictwa regionalnych struktur Solidarności (razem m.in. z Andrzejem Kralczyński, również fiatowskim związkowcem), zwłaszcza po wielkiej wsypie Trzeciego Szeregu w końcu 1983. Odpowiadał także za kontakty z innymi strukturami podziemnymi. Jan Frączek w 1983 był także współorganizatorem Radia Solidarność na Podbeskidziu, natomiast w 1985 współinicjatorem powstania Bielskiego KOS (Komitetu Obrony Solidarności, choć skrót ten tłumaczono również jako Komitet Oporu Społecznego).
Kolejny raz aresztowany we wrześniu 1985 i przetrzymywanych w słynnym Areszcie Śledczym przy ul. Montelupich w Krakowie. W kwietniu 1986 Jan Frączek został skazany na 1,5 roku więzienia za „działania zmierzające do wywołania niepokoju publicznego” i osadzony w ZK przy ul. Montelupich w Krakowie. Mury więzienia opuścił w czerwcu 1986, po czym został zwolniony z pracy w FSM z „wilczym biletem”. Aż do 1989 pozostawał bez stałego zatrudnienia.
Mimo to Jan Frączek, jak przystało na twardego górala, nie zaprzestał działalności związkowej, już nie tylko konspiracyjnej. W listopadzie 1986 został jednym z pięciu jawnych rzeczników Podbeskidzkiej Solidarności, natomiast od września 1988 członkiem jawnej Komisji Organizacyjnej NSZZ Solidarność FSM Zakład nr 1 w Bielsku-Białej oraz członkiem Prezydium Regionalnej Komisji Organizacyjnej NSZZ Solidarność.
Do pracy w FSM Jan Frączek został przywrócony w 1989. W tym samym roku został przewodniczącym zakładowej Solidarności oraz członkiem władz regionalnych i krajowych naszego Związku. W latach 1989-94 był również delegatem na kolejne Krajowe Zjazdy Delegatów NSZZ Solidarność.
Jan Frączek zmarł nagle 17 stycznia 1994 w Warszawie w trakcie obrad Krajowej Sekcji Motoryzacji NSZZ Solidarność, mając zaledwie 39 lat (zmarł dwa dni przed swoimi urodzinami). Do końca bezkompromisowo walczył o interesy i prawa pracownicze. Oddajmy cześć Jego pamięci.
(rd)
