Co piąty pracuje bez umowy
2014-10-11
Wprowadzenie do polskiego prawa domniemania istnienia stosunku pracy dla osób wykonujących pracę najemną zaproponowała Główna Inspektor Pracy Iwona Hrynkiewicz przedstawiając w piątek (10 października 2014) w Sejmie informację o działalności PIP w 2013. To proste rozwiązanie pozwoliłyby na skuteczne egzekwowanie od pracodawców obowiązku zawierania z zatrudnionymi umów o pracę zgodnie z Kodeksem pracy.
W ubiegłym roku inspektorzy PIP przeprowadzili 89,8 tys. kontroli u ponad 69 tys. pracodawców, którzy łącznie pracowało 4 mln osób. Ponad połowę skontrolowanych firm stanowiły mikroprzedsiębiorstwa, zatrudniające nie więcej niż dziewięciu pracowników. Podczas tych kontroli PIP stwierdziła 88,6 tys. wykroczeń przeciwko prawom pracowników i łącznie nałożyła ok. 19 tys. grzywien na z górą 22,5 mln zł. Do sądów natomiast skierowała ponad 3,7 tys. wniosków o ukaranie. Sądy orzekły w sumie 7,4 mln zł grzywien wobec ponad 3,4 tys. osób. W związku z naruszeniami przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy wydano 314,5 tys. decyzji, większość dotyczyła przygotowania zatrudnionych do pracy, stanowisk pracy oraz maszyn i urządzeń.
Zdecydowana większość stwierdzonych w 2013 nieprawidłowości dotyczyła sposobu zatrudniania, wypłaty świadczeń pracowniczych oraz czasu pracy. Inspektorzy pracy zweryfikowali 44 tys. umów cywilnoprawnych w prawie 9 tys. firm. Stwierdzili, że co piąta umowa została zawarta w warunkach właściwych dla umowy o pracę.
Także w co piątej kontrolowanych firmie wykryto przypadki nielegalnego zatrudniania (najczęściej bez umowy) lub nielegalną inną pracę zarobkową. Niezgodnie z przepisami zatrudniano głównie Polaków – wszystkie 22,5 tys. skontrolowanych pod tym kątem firm zatrudniało nielegalnie raptem 494 cudzoziemców, w tym 357 obywateli Ukrainy.
Kolejnym obszarem naruszeń prawa, w którym często interweniuje PIP są zaległości płacowe. W 2013 napłynęło ponad 24 tys. skarg w tej sprawie. Co trzeci pracodawca, spośród ok. 1,8 tys. skontrolowanych, nie płacił pracownikom należnych pensji (14 proc.) bądź nie przestrzegał terminu ich wypłaty (15 proc.).
Warto pamiętać, że zaproponowane przez Główną Inspektor Pracy zmiany w prawie, wprowadzające domniemanie istnienia stosunku pracy od lat wielokrotnie były i są zgłaszane przez NSZZ Solidarność.
(zz)
